Hoca Behzat-ı Veli ve Camii
Hoca Behzat-ı Veli, Horasan velilerinden olup Kanuni Sultan Süleyman (1494-1566) zamanında yaşamıştır. Ancak hayatı hakkında kesin bilgiler bulunmamaktadır. Cami H.942-M.1536 yılında kendisi tarafından yaptırılmıştır. Mevcut esere 1881 yılında 2. Abdülhamit döneminde son cemaat yeri eklenmiştir. 1908 yılında Tokat'ta meydana gelen büyük selde önemli ölçüde zarar görmüştür.
Sel taşkınlarına karşı Behzat Deresi'nin ıslah edilerek kenarlarına taş duvar yaptırılması sırasında Tokat Valiliği tarafından Hacı Behzat-ı Veli'nin ırmak kenarındaki kabri, buradan Şeyh-i Şirvani Kabristanlığı'na nakledilmek istenmiştir.
İşe mezar üzerinde bulunan lülüt (daum) ağacının kesilmesinden başlanılmak istenmiş, ağacı balta kesmemiş, getirilen hızar kırılmıştır. Herkes hayret etmiş, iş öylece bırakılmıştır.
Hoca Behzat-ı Veli caminin o zamanki imam hatibi Hacı Mehmet Sözen'in rüyasına girmiştir. Rüyasında: “Hoca Efendi, beni camimden ayırmayın, caminin baş kısmına koyun.” demiştir. Kan ter içinde uyanan imam sabah Valinin makamına çıkarak rüyasını nakletmiştir. Bunun üzerine anılan ağaç yeniden alınan bir kararla müftülükçe oluşturulan bir heyet nezaretinde kesilmiş, mezar bir gece sessizce şimdiki yerine nakledilmiştir.
Haliyle evimiz bu camiye yakın olduğu için bayram, teravih, Cuma ve diğer vakit namazlarında burayı tercih ederdik. Nice yakınlarımızı, dostlarımızı da bu camide kılınan cenaze namazlarından sonra Şeyh-i Şirvan-i, Dokuz Taşlar, Ali Mezarlığı ve Erenler Mezarlığına uğurladık.
Çocukluk ve gençlik yıllarımızda caminin imam hatibi komşumuz da olan Mehmet Sözen Hoca idi. (3 yılı müezzinlik olmak üzere bu camide 51 yıl görev yapmıştır) Ondan önce Abdulllah Behzat Hoca görev yapmış, Mehmet Sözen Hocanın emekliliğinden sonraki, süreçte Şahap Çulacı Hoca ve meşhur Fenkli Hüsamettin Hoca'nın oğlu, ilkokul arkadaşım Talip Yılmaz Hoca burada uzun yıllar görev yaptılar.