“Yıldızeli Pamukpınar Köy Enstitüsü'nde görev yapan değerli eğitimcilerimiz Süleyman Bumin ve Cavit Kiper' in aziz hatıralarına…”
“İMECEMİZİN TÜRKÜSÜ
1942'nin
1 Haziran gününde:
Pamukpınar Çeşmesi'nin
Yanındaki düzlükte;
Dikildi direkler
Gerildi ipler
Hâki hâki çadırlar…
…”
Çocukluğumda Tokat'tan Yıldızeli'ne ve Sivas'a zamanına göre modern sayılabilecek minibüs ve otobüslerle seyahat edilebilirken; Yıldızeli'ne bağlı memleketim Yıldız köyüne çalışan sıhhatli vasıtalar yoktu. Asırlarca nahiye merkezi olan Yıldız'ı ne Sivas'a ne de Tokat'a bağlayan doğru-dürüst bir yol yapılamamıştı maalesef. Dolayısıyla kamyon kasasında ya da otobüsle Yıldızeli, Çırçır Nahiyesi ve Karkın Köyüne ulaşır oradan Yıldız Dağı'nın zirvesinden eksilmeyen dumanları arasında şekillendirmeye çalıştığımız hayallerimizi taşıyan yanık sesli kağnılarla kendi köyümüze giderdik.
Uzun mesafeli olmamasına rağmen yorgun bir şekilde Sivas'a ve köye giderken zihnimde canlanan üç coğrafi yer nedense beni çok mutlu kılardı. Kızıleniş, Çamlıbel ve Pamukpınar. Cahit KÜLEBİ'nin “Tokat'a Doğru “ şiirindeki mısralar elli, altmış yıl öncesinde bu yollarda seyahat eden kimin ruhunu okşamadı ki? Yüzümüzle birlikte ciğerlerimize de yerleşen şairin o: “Tozlu Yollarından ”Çamlıbel'i aştığımızda Yıldızeli'ne beş kilometre mesafedeki, annemin : “Oğlum burası Pambukpınar Öğretmen Okulu “ dediği yere gelince gözlerimi oradan bir türlü ayıramazdım.
Bilemezdim ki çocukluğumda Pambukpınar'a takılan bu bakışlar bir gün bizi de mesleklerin en kutsallarından biri olan öğretmenliğe götürecek.
Yol kenarında görünen bir çeşme yoktu ama sonradan anlatılardan öğrendiğimiz kadarıyla okul, adını kendi arazisinde bulunan Pamukpınar adıyla bilinen bir çeşmeden alıyordu. Kulağımıza ne hoş gelirdi bu güzel kelime Pambukpınar.
Araştırmacı-yazar Sercan Ünsal ile İlkokul öğretmenim Nezihe Kiper (1921-1999) için 2019 yılında “Öğretmenler Günü “ vesilesiyle Tokat ve Niksar Danişmend Gazetelerinde yayınladığım bir makale vasıtasıyla tanışmış oldum. Öğretmenim 1952-1954 yılları arasında Yıldızeli Cumhuriyet İlkokulu'nda görev yaparken eşi Cavit Kiper (1922-1984) Pamukpınar Köy Enstitüsü'nde Tarım öğretmenliği yapmıştı. Niksar'dan Emekli eğitimci-yazar Hami Karslı' dan aldığı telefon üzerine birkaç kez telefonla görüştüğüm Sercan Ünsal Bey ile araya pandemi sürecine rağmen Ankara'da buluşup üç saate yakın eseriyle ilgili yaptığı çalışmalarla birlikte kültür-sanat alanında da derin bir sohbete daldık. Artık eserinin son bölümlerine yaklaşmış, basım aşamasında idi sıra. Bir eğitimci olarak heyecanla memleketimin topraklarında kurulmuş bu değerli eğitim yuvasını tanıtan kitabı beklemeye koyulmuştum. Yayınlanır yayınlanmaz --İki ay öncesinde Sinop'ta iken temin edip- kütüphaneme koyduğumuz bu eser sanki Tokat'tan Yıldızeli'ne çocukluğumdaki gibi bir seyahate götürdü beni.
Eserin sahibi Sercan Ünsal 1956 Erzincan doğumlu. Babasının görevi nedeniyle İlk ve orta öğrenimini Anadolu'nun çeşitli illerinde tamamladı.1979 yılında İstanbul İ.T. İ. A. Siyasal Bilimler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümünden mezun oldu.2011 yılına kadar bankacılık sektöründe müfettiş ve şube müdürü olarak görev yaptı. Evli ve iki çocuk babasıdır.
Araştırmacı-Yazar Sercan Ünsal, 21 Köy Enstitüsü içerisinde en az bilinenlerden olan Pamukpınar Köy Enstitüsü üzerine uzun süredir yaptığı araştırmalar sonucunda hazırladı bu eseri.
Eser Ankara'da Barış Kitap tarafından 2022 Eylül ayında karton kapaklı 2 cilt olarak ayınlandı.1.cilt 492 ikinci cilt 508 sahifeden ibaret.16x24 cm ebadında 70 gr kitap kâğıdına basılmış. Bu kıymetli eser için Araştırmacı-Yazar Sercan Ünsal 19.11.2022 Cumartesi günü Ankara Zafer Kitabevi'nde imza günü düzenleyerek okurlarıyla buluşup, söyleşide bulundu.
1.Ciltte önsöz, sunuş ve Pamukpınar İmecesi Katılımcılarından sonra eser dört bölüme ayrılmış. Birinci bölümde Köy Enstitülerinin kuruluşu, ikinci bölümde Pamukpınar Köy Enstitüsü, üçüncü bölümde Pamukpınar'a değer katan şahsiyetler, dördüncü bölümde Pamukpınar yerleşkesinin dünü ve Bugünü ile dizin, ekler, kaynakçalar yer alıyor.
2.ciltteki birinci bölümde Pamukpınar Köy Enstitüsü'nden yetişen eğitimcilerin hayat hikâyelerinden örnekler, ikinci bölümde döneme ışık tutan eğitmenler, üçüncü bölümde Pamukpınarlı öğrencilerin Hatıra Defterleri, kaynakça-kitaplar bulunuyor. Eserin her iki cildine de titizlikle seçilerek konulan fotoğraflar dünün o değerlerini konularıyla bütünleşerek bugüne taşıyor.
Köy Enstitüleri 17 Nisan 1940/ 3803 Sayılı Kanun'la kuruldu. İstimlak çalışmalarına 1938 yılında başlanan Yıldızeli Pamukpınar Köy Enstitüsü 1942 yılında eğitime açıldı. 4000 dönüm araziye kurulan ve Sivas, Tokat ve Erzincan köy okulu mezunlarından öğrenci alan enstitünün ilk müdürleri Etem Salmangil ve Şinasi Tamer'dir. Okulun ilk açıldığı yıllarda Tokat'ın 483 köyünden 356'sında okul yoktur.127 köy okulunun 78'i üç sınıflı ve eğitmenli,49'u beş sınıflıdır.
İktidarların sık sık gündeme getirerek müdahale ettiği Anadolu'nun bu değerli ilim yuvaları enstitüler maalesef 1954'de kapanmak zorunda bırakılmıştır. 1942'den 1952 yılına kadar Köy Enstitüsü, 1952 yılında Erkek İlk Öğretmen Okulu,1976 yılında Öğretmen Lisesi, (1988 yılında bünyesinde Güreş Okulu açıldı) 1990 yılında Anadolu Öğretmen Lisesi,1997-1998 Öğretim yılında da YİBO olan, Türkiye Cumhuriyetine binlerce öğrenci yetiştiren Pamukpınar'ın kapısına 2022 yılında kilit vurulmuştur.
